TRAFİK KAZASI TAZMİNAT DAVASI

Bu yazımızda genel hatlarıyla, trafik kazası dolaysıyla ortaya çıkacak zarar ve tazminatlar incelenecektir. Bundan önce zarar ve tazminat kavramlarının belirlenmesi yerinde olacaktır. Yazımızın içeriğinde merak edilen birçok konuya değinilmeye çalışılacaktır. Ancak trafik kazası dolayısıyla ortaya çıkacak ihtilaflarda birçok ayrıntı bulunması sebebiyle anlatımlarımız yüzeysel olarak hazırlanmıştır.

ZARAR VE TAZMİNAT NEDİR ?

Zarar kavramı, genel anlamda kişinin malvarlığı değerlerinde meydana gelen azalmaya denir. Malvarlığı ise; kişinin taşınır veya taşınmaz malları, kazancı, üçüncü kişilerin desteğiyle elde edilen menfaatler gibi maddi değeri olan birçok unsuru ihtiva eder.

Maddi tazminat ise, zarar gören kişinin malvarlığında meydana gelen azalma, zarar verici olay meydana gelmeseydi malvarlığı hangi durumda olacak ise o durumun yeniden kurulmasını düzenler. Yani maddi tazminat ile zarar görenin durumunun zararın doğmasından önceki hale getirilmesi ve zararın giderilmesi amaçlanır.

TRAFİK KAZASI TAZMİNAT DAVASI VE TAZMİNAT ÇEŞİTLERİ

Tazminat kavramı yukarıda izah edildiği üzere çok geniş bir alanı ihtiva etmektedir. Ancak mevcut yazımızın konusu trafik kazası dolayısıyla meydana gelen zararların incelenmesidir. Bu kapsamda trafik kazası sonucu meydana gelen zararlar dolayısıyla tazminat ve tazminat davalarının çeşitlerini özetle şu şekilde sıralayabiliriz.

• Bedeni(Cismani) Zararlar
• Ölüm Nedeniyle Destek Yoksun Kalınması Nedeniyle Uğranılan Zararlar
• Maddi Zararlar

BEDENİ(CİSMANİ) ZARARLAR

Bedensel zararları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Sürekli işgöremezlik (kalıcı sakatlık) nedeniyle çalışma ve beden gücü kaybından doğan zararlar
• Geçici işgöremezlik nedeniyle güç ve kazanç kaybından doğan zararlar
• Bakıcı giderlerinden doğan zararlar
• Tedavi masraflarından doğan zararlar
• Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan zararlar
• Manevi zararlar

 

Sürekli İş Göremezlik Zararı

Haksız fiil sonucunda kişinin organ kaybına uğraması, organının zayıflaması, herhangi bir uzvunun kırılması ya da vücudunda kalıcı yaralar oluşması halinde beden bütünlüğü bozulmuş kabul edilir.

İşte bu duruma maruz kalan kişinin vücudunda maluliyet oluşmuştur. Bu durum kişinin gündelik hayatı etkilemese bile vücut bütünlüğü bozulduğu ve eski haline gelmesi mümkün olmadığı için zarara uğramıştır. Bu zarara sürekli iş göremezlik zararı denilmektedir.

Bu zararların hesabı; vücudunda oluşan maluliyet durumu, kişinin mevcut geliri, yaşı ve diğer unsurlar dikkate alınarak yapılmaktadır. Yazımızın amacı tazminat kalemlerini belirtmek olduğundan detaya girilmeden yüzeysel değinilmiştir.

Geçici İş Göremezlik Zararı

Kaza geçiren kişi tedavi ve iyileşme sürecinde geçici olarak çalışamamaktadır. Bu dönemde çalışamamasından doğan zararlara geçici iş göremezlik zararı denilmektedir. Bu dönemde kişi %100 işgücüne uğramış gibi zarar hesabı yapılmalıdır.

Çalışmayan veya bir kazancı olmayan kişilerde de, geçici tam güç (efor) kaybı olduğundan zarar hesabı yapılıp tazminata hükmedilmesi gereklidir.

Bakıcı giderlerinden doğan zararlar

Trafik kazası sonucunda malul kalan ve güç kaybına uğrayan kişi, artık tek başına yaşamını sürdüremeyecekse yani başkasının sürekli yardımı gerekiyorsa diğer tazminatından hariç ayrıca bakıcı giderlerinden doğacak zararlarının da ödenmesi gereklidir.

Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan zararlar

.Meydana gelen trafik kazası nedeniyle organların yitirilmesi veya zayıflaması gibi sebeplerle, kazazedenin mevcut işini yapamaması söz konusu olabilir. Örneğin, futbolcunun bacağının kırılması veya cerrahın parmaklarını yitirmesi durumunda mevcut mesleğini yapması mümkün olmayabilir. Bu durumda kişinin ekonomik geleceği sarsılmış kabul edilir ve bu sebeple doğan zararların karşılanması gereklidir.

Tedavi giderlerinden doğan zararlar

Trafik kazası sonucu yaralanan kişi, olay gününden başlayarak tümüyle iyileşip yeniden çalışmaya ve günlük işlerini sürdürebilecek duruma gelinceye kadar yaptığı tüm tedavi ve iyileşme giderlerini zarar sorumlularından isteyebilecektir.

Manevi Zararlar

Trafik kazası sonucu kişinin beden bütünlüğünün bozulması veya malul kalması ya da kazanın etkisinden dolayı psikolojik olarak yıpranması halinde ortaya çıkan acı ve kederin bir nebze olsun giderilmesi, zarar veren kişinin cezalandırılarak daha sonraki eylemlerinde dikkatli davranmasının sağlanması amacıyla hükmedilen tazminata manevi tazminat denir. Ne kadar manevi tazminat alırım sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Manevi tazminatın miktarı; olayın oluş şekli, kusur durumu, tarafların ekonomik ve sosyal durumları, olay sonrası kişilerde oluşan maddi veya manevi etkileri dikkate alınarak hakim tarafından takdir edilmektedir.

ÖLÜM NEDENİYLE DESTEKTEN YOKSUN KALINMASI NEDENİYLE UĞRANILAN ZARARLAR

Trafik kazalarının bazıları maalesef ölümle neticelenmektedir. Bu durumda ölen kişinin yakınları onu desteğini yitirmektedirler. Bu destek, parasal bir yardım olabileceği gibi bakım ve hizmet şeklindeki eylemlerde olabilir. Kaza neticesinde destek sağlayan kişinin ölmesi halinde destekten yoksun kalma zararı meydana gelir. Bu zarar maddi zarardır. Zarar hesabı yapılırken ölen desteğin son geliri, yaşı, destekten yoksun kalanların yaşı ve medeni durumu dikkate alınır.

Bununla birlikte desteğin vefatı nedeniyle destekten yoksun kalanlar aynı zamanda manevi olarak da zarara uğramaktadırlar. Ölümle sonuçlanan kazalarda olayın oluş şekli, kusur durumu, tarafların ekonomik ve sosyal durumları, olay sonrası kişilerde oluşan maddi veya manevi etkileri dikkate alınarak bir miktar manevi tazminata hükmedilmesi gereklidir.

 MADDİ ZARARLAR (ARAÇTA OLUŞAN ZARARLAR)

 Trafik kazası sonucunda bedeni ve destekten yoksun kalma zararlarının yanında araçta oluşan hasarlar nedeniyle de zararlar meydana gelmektedir. Bu zararlarda birçok başlıktan oluşmaktadır. Bu başlık altında en çok karşılaşılan zarar türlerine kısaca değinilmiştir.

Araç hasarlanmışsa onarım bedeli

 Bir trafik kazasında aracın hasara uğraması halinde ilk başta olay yerinde kazanın oluşuna uygun olarak kaza tespit tutanağı doldurulmalı, kazalı araçları ve olay yerini gösterir şekilde değişik yönlerden fotoğraflar çekilmeli ve varsa olaya ilişkin görgü sahiplerinin bilgileri kaza tespit tutanağına işlenmelidir. Kaza tespit tutanağının doldurulmasında karşı araç sürücüsüyle uyuşma sağlanamaması halinde kolluk kuvvetine (polis – jandarma) bilgi verilmeli, onların tutanak düzenlemesi beklenmelidir. Akabinde sigorta şirketine hasarı bildirerek ve eksper görevlendirilmesi istenerek hasar ve kusur tespiti yaptırılmalıdır. Ayrıca aracın Kasko Sigortası varsa, sigorta şirketine de kaza bildirilmelidir.

Bu taleplerle birlikte sigorta şirketi nezdinde araç hasar dosyası açılır, eksper raporuyla hasar ve kusur tespiti yapılır ve tamir işlemlerine başlanır. Trafik kazası kusur durumunda hata varsa buna itiraz edilmesi gereklidir. Kaza tespit tutanağı kusur durumuna itiraz sonucunda istenilen kusur oranı belirlenememişse mahkeme kanalıyla kusur tespitinin yapılması gereklidir. Yine eksper raporuyla belirlenen hasar tespiti yeterli görülmezse, mahkeme kanalıyla hasar tespiti yaptırılabilir.

Araç hasarlarının başından itibaren oluşacak süreçte tazminat avukatından yardım alınabilir.

Araç pert olmuşsa (kullanılamaz hale gelmişse) araç bedeli

 Tamir masrafları, hasarın gerçekleştiği tarihteki araç değerini aşıyorsa ya da araç onarılamayacak durumda ise, araç tam hasara uğramış sayılır ve pert işlemine tabi tutulması gerekir.

Uygulamada aracın pert sayılıp sayılmayacağı görevlendirilen eksper raporuyla belirlenmektedir. Ancak eksper raporunun kabul edilmemesi halinde araçtaki hasarın tespitinin mahkemece yapılması talep edilebilir.

Bu hususta mahkemeden görevlendirilecek bilirkişinin şu hususları incelemesi talep edilmelidir: Hasar dosyası, sigorta ekspertiz raporu, aracın durumu dikkate alınmak suretiyle, onarımın ekonomik olup olmayacağı, değilse piyasa koşullarına göre kazadan önceki ikinci el piyasa rayiç değerinin ve kazadan sonraki hurda değerinin belirlenmesi, belirlenen rayiç değerden de aracın hurda bedeli indirilmek suretiyle gerçek zararının tespiti talep edilmelidir.

 Kasko sigortasında, sigorta şirketi aracın tam değerini sigortalıya ödemek zorundadır. Bu süreçte sigorta firmaları zarar gören kişiyi yanlış yönlendirebilmekte veya karşılıklı iletişim sorunları nedeniyle beklenen sonuç elde edilememektedir. Bu gibi durumlar ise zarara uğramış kişinin mağduriyetini artırmaktadır. Bu sebeple kaza anından itibaren tazminat avukatından destek almak faydalı olabilir.

Tamir süresinde aracın kullanılamamasından veya muadil araç kiralanmasından kaynaklı araç mahrumiyet bedeli

 Araç sahibi, onarım süresi boyunca aracını kullanamamaktadır. Bu süre zarfında ikame araç verilmemişse, araç kiralama veya ihtiyacını başka şekilde telafi etmeye çalışmaktadır. Araç sahibi aracının kullanamamasından veya ikame araç için kiralama yapmasından dolayı ortaya çıkan zararı, kusurlu olan araç sahibi ve sürücüden talep edilebilir. Bu zarar kalemleri, sigorta şirketlerinin sorumluluğunda değildir.

Araç değer kaybı zararı

 Değer kaybı zararı, motorlu aracın kazadan önceki hasarsız ikinci el piyasa değeri ile kaza sonra ikinci el değeri arasındaki farktır. Bir araç ne kadar iyi onarılmış olursa olsun, kazadan önceki haline getirilemez Diğer bir deyişle, kazaya uğrayan araç tamamen onarılmış olsa bile, tahribatın izlerini taşır. Hasar görmemiş muadil araç değerinden düşüktür. Örneğin, kazaya karışıp hasarlanmış araç, çok iyi onarılmış, parçaları yenilenmiş olsa dahi, satılmak istendiğinde, aracın kaza geçirdiğini öğrenen alıcı istenen parayı vermeyecek; daha düşük bedelle satın almak isteyecek veya almaktan vazgeçecektir.

İşte bu nedenlerle kaza yapan araç ile hasarsız muadilinin ikinci el satışındaki fiyatları tespit edilmeli ve zarar giderilmelidir. Sigorta firmaları değer kaybı zararından, poliçe limitleriyle sorumludur. Sigorta firmasıyla birlikte kazaya karışan kusurlu araç sahibi ve sürücüsü de bu zararların tamamından sorumludur.

Değer kaybı zararın doğru şekilde tespit edilmesi ve zararın en kısa zamanda giderilmesi için değer kaybı avukatı ya da genel bilinen adıyla tazminat avukatından yardım alınması önemlidir. Değer kaybı zararıyla ilgili daha geniş yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Ticari araçlarda onarım süresi yönünden kazanç kaybı zararı

 Kazaya karışan araç ticari faaliyette kullanılıyorsa, hasarlanan aracın onarımda kaldığı sürece, bu araç işletilemediği için “kazanç kaybı” zararı meydana gelir.

Motorlu araçlarla ticari faaliyette bulunan; eşya taşımacılığı yapan bir şirket, taksi veya minibüs işleten bir esnaf, kendi aracıyla yolcu taşıyarak geçimini sağlayan bir taksi şoförü, araç kiralama şirketi trafik kazası sonucu hasarlanan aracının “onarımı süresince” kazanç kaybına uğrayacaktır. Buradaki zarar, aracın çalışmaması ve ticari faaliyetine devam edememesi nedeniyle gerçekleşmektedir.

TRAFİK KAZASI SONRASI TAZMİNAT ALMAK CAİZ Mİ ? (TRAFİK KAZASI SONRASI SİGORTADAN PARA ALMAK CAİZ Mİ?)

Trafik kazası dolayısıyla meydana gelen zararların neler olduğu ve sorumluları izah edilmiştir. İşte bu zararların, sigorta firmalarından alınması ya da zarar veren kişiden alınmasının caiz olup olmadığı dini hassasiyeti olan kimselerce sorgulanmaktadır. Her ne kadar mevcut hukuk sistemimizde bu sorunun bir karşılığı olmasa da, toplumumuzun büyük çoğunluğunun islam inancına sahip olduğu dikkate alınarak bu husustaki sorularının cevaplanması amacıyla yazımızda bu konuya değinilmiştir.

Bu hususta doğrudan görüş bildirmek için yeterli bilgi birikimimiz ve yetkinliğimiz bulunmamaktadır.

Ancak konuyla ilgili yapılan araştırmamız neticesinde Diyanet İşlerinin ve çeşitli islami kuruluşların, trafik kazası sonrası tazminat almanın caiz olduğu yönünde beyanları olduğu görülmüştür. Benzer görüşlerin trafik kazası sonrası sigortadan tazminat alma veya diğer tazminatlar hususunda belirtildiği görülmüştür.

Diyanet İşleri Başkanlığının Görüşü

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun internet sitesinde yayınladığı görüş aşağıda aynen paylaşılmıştır. Yazının kendisine buradan ulaşabilirsiniz.

“Trafik kazası sonucu tazminat alınması caiz midir?

Trafik kazaları neticesinde ölüm, sakatlanma, yaralanma veya maddi zarar meydana gelebilmektedir. İslam’da, bunlara sebep olan suçlular için düzenlenmiş müeyyideler (diyet/tazminat, keffâret vb.) bulunmaktadır. Buna göre kazada mağdur olan kişi, suçlu olan taraftan trafik kaza raporunda belirtilen hata oranında tazminat talebinde bulunabilir. Söz konusu tazminat, suçlunun sigortasından karşılanabileceği gibi mahkeme yoluyla da talep edilebilir. Dolayısıyla sigortanın ödeyeceği veya mahkemenin hükmettiği miktar diyet yerine geçer.”

Diyanetin bu husustaki görüşü aşağıdaki video içeriğinde benzer şekilde ifade edilmiştir.

Fetva Meclisi(Sosyal Doku Vakfı)’nın Görüşü

Trafik kazası sonrası tazminat almak caiz midir? Sorusuna Sosyal Doku Vakfının manevi tazminat yönündeki cevabına buradan ulaşabilirsiniz.

Trafik kazası tazminat almak caiz mi veya sigortadan ödenen tazminatı almak caiz midir sorusuna yine aynı vakfın görüşünü bildiren video içeriği aşağıda paylaşılmıştır.

Sorularla İslamiyet Sitesi Görüşü

İslamiyete göre tazminat hakkı alınabilir mi ? Sorusuna sorularla İslamiyet adlı sitede

“  yasaların size verdiği yetkileri kullanarak tazminat davası açmanız ve yolsuzluk ve usulsüzlük olmadıkça, hukukun verdiği hak ve yetkiler çerçevesinde tazminat almaya hak kazanmanız hâlinde, ödenen tazminatı almanız caizdir.

Hile, aldatma, rüşvet gibi meşru olmayan yollarla hukuk kanalları yanıltılmamak şartıyla; hukukun kendi kuralları çerçevesinde verdiği tazminat kararı dinen de makbuldür. Bu karar sonucunda alınan para helaldir.” cevabı verilmiştir. Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

SELÇUKLU HUKUK BÜROSUNUN TAZMİNAT AVUKATI OLARAK HİZMETLERİ

Selçuklu Hukuk Bürosu tazminat avukatı olarak yıllar süren tecrübesiyle, müvekkillerinin hakkının tam ve gereği gibi alınması için Ankara ve diğer tüm illerde avukatlık hizmeti sunmaktadır. Bu kapsamda sunulan hizmetlerimizi buradan inceleyebilirsiniz.

 

Av. Arb. Yücel İBİCİ